موافقت‌نامه حمل و نقل بین‌المللی کالا از طريق جاده و مالیات وسایل نقلیه جاده‌ای در حمل و نقل بین‌المللی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری فدرال آلمان
مقدمه :
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری فدرال آلمان با تمایل به تسهیل حمل و نقل بین‌المللی کالا و مسافر از طریق جاده بین دو کشور و از‌سرزمین آن‌ها در موارد زیر توافق نمودند:
بخش اول : مقررات حمل و نقل بین‌المللی کالا از طریق جاده
ماده ۱– تعاریف
۱- اصطلاح “متصدی حمل و نقل” عبارت است از شخص حقیقی یا حقوقی مقیم ایران یا جمهوری فدرال آلمان که طبق قوانینی که در کشور متبوعش لازم‌الاجرا است مجاز می‌باشد به حمل و نقل بین‌المللی کالا از طریق جاده مبادرت ورزد.
۲- اصطلاح “وسیله نقلیه” در این بخش عبارت است از یک وسیله نقلیه موتوری شامل یدک یا نیمه یدک که،
الف – به منظور حمل و نقل کالا ساخته شده باشد (وسیله نقلیه حمل کالاهای سنگین، وسیله نقلیه مفصل‌دار یا کمرشکن).
ب – در سرزمین یکی از طرفین متعاهد به ثبت رسیده باشد.
ماده ۲- حوزه اجرا
طبق مفاد این بخش از موافقت‌نامه، متصدیان حمل و نقل مجاز به انجام عملیات حمل و نقل کالا با وسایل نقلیه بین سرزمین‌های طرفین متعاهد و یا به‌صورت ترانزیت از سرزمین‌های آن‌ها می‌باشند.
ماده ۳- مجوزها
۱- به استثنای مفاد ماده ۴ این موافقت‌نامه، حمل و نقل کالا توسط وسیله نقلیه
الف – بین سرزمین‌های طرفین متعاهد
ب – به صورت ترانزیت از سرزمین‌های آنان
ج – بین سرزمین‌های طرفین متعاهد و قلمرو یک کشور ثالث و بالعکس، مشروط بر آن که وسیله نقلیه مزبور از سرزمین طرف متعاهدی که در آن به ثبت رسیده است عبور نماید، منوط به کسب مجوز می‌باشد.
۲- مجوز جهت حمل و نقل کالا با استفاده از یک وسیله نقلیه واحد و یا ترکیبی از وسایل نقلیه معتبر خواهد بود. این مجوز برای دوره زمانی مشخصی که :
الف به عنوان مجوز مدت‌دار به مدت یک سال، یا
ب – به عنوان مجوز سفر که برای یک بار سفر (رفت و برگشت) معتبر است، صادر خواهد شد.
۳- مجوز توسط مقامات صلاحیت‌دار طرف متعاهدی که وسیله نقلیه در قلمرو آن به ثبت رسیده است از طرف مقامات صلاحیت‌دار طرف متعاهد دیگر، جهت استفاده متصدی حمل و نقل مربوط صادر می‌شود. مجوز صادره تنها باید توسط متصدی حمل و نقل مزبور مورد استفاده قرار گیرد و قابل‌انتقال نیست.
ماده ۴- عملیات حمل و نقل معاف از تحصیل مجوز
عملیات حمل و نقل مشروح زیر نیاز به تحصیل مجوز ندارد:
الف حمل محصولات پستی.
ب – حمل وسایل نقلیه آسیب دیده.
ج – حمل اشیاء و کارهای هنری برای استفاده در نمایشگاه‌ها یا نمایشگاه‌های تجاری.
د – حمل اشیاء و وسایلی که منحصراً جهت تبلیغات و اطلاعات مورد نظر می‌باشد.
ه – – حمل اثاثیه منزل توسط کانتینرها و وسایل نقلیه مناسب.
و – حمل و نقل کالا در وسایل نقلیه موتوری که وزن مجاز با بار آن‌ها با یدک از ۶ تن تجاوز ننماید یا ظرفیت بارگیری مجاز آن‌ها با یدک از ۳.۵ تن بیشتر‌نشود.
ز – حمل کالاهای پزشکی و تجهیزاتی که برای فوریت‌ها به ویژه در مورد حوادث طبیعی مورد نیاز است.ماده ۵- نوع و تعداد مجوزها
۱- مقامات صلاحیت‌دار هر یک از طرفین متعاهد هر سال درباره نوع و تعداد مجوزها برای سال آتی بر اساس درخواست طرف متعاهد دیگر و عمل‌متقابل توافق خواهند نمود.
۲- مجوزهای صادره توسط مقامات صلاحیت‌دار طرف متعاهدی که متصدی حمل و نقل در سرزمین آن مجاز به انجام حمل و نقل می‌باشد به متصدی حمل و نقل تسلیم خواهد شد.
ماده ۶- وزن و ابعاد
۱- چنانچه وزن، ابعاد یا فشار محور وسیله نقلیه از حدود مجاز در قلمرو یکی از طرفین متعاهد تجاوز نماید، وسیله نقلیه مذکور نیاز به مجوز خاصی‌خواهد داشت که باید از مقامات صلاحیت‌دار طرف متعاهد مربوط اخذ شود.
۲- ممکن است در اجازه نامه شرط استفاده از مسیر خاصی که لازم است مورد استفاده وسیله نقلیه قرار گیرد، قید شود.
ماده ۷- کنترل مدارک
مدارک لازم طبق مفاد این بخش از موافقت‌نامه و همچنین مدارک حمل و نقل باید در وسیله نقلیه نگهداری شده و در صورت تقاضای اشخاصی که از‌جانب طرفین متعاهد مجاز به بازرسی آن‌ها هستند ارائه شود.
ماده ۸- نمایندگی
۱- هر یک از طرفین متعاهد بر اساس عمل متقابل و در چهارچوب قوانین و مقررات داخلی خود به متصدیان حمل و نقل طرف متعاهد دیگر این حق‌را اعلام می‌نماید که در سرزمین آن‌ها اقدام به انتصاب نماینده بنمایند.
۲- طرفین متعاهد در چهارچوب قوانین و مقررات داخلی خود نسبت به افزایش متناسب فعالیت متصدیان حمل و نقل مقیم در سرزمین‌های خود در‌حمل و نقل بین دو کشور اقدام خواهند نمود. طرفین متعاهد از همکاریهای متصدیان حمل و نقل بین دو کشور حمایت خواهند نمود.
ماده ۹- ممنوعیت حمل و نقل داخلی
مقررات موافقت‌نامه حاضر به متصدیان حمل و نقل هر یک از طرفین متعاهد این حق را نمی‌دهد که در داخل سرزمین طرف متعاهد دیگر کالاها را از‌نقطه‌ای به نقطه دیگر واقع در همان سرزمین، حمل و نقل نمایند.
ماده ۱۰- تشریفات گمرکی
۱- ورود موقت وسایل نقلیه به سرزمین طرف متعاهد دیگر مشمول قوانین و مقررات ملی طرف متعاهد مذکور خواهد بود.
۲- سوخت و روغن مصرفی موجود در مخازن وسایل نقلیه یکی از طرفین متعاهد که به سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد می‌شود طبق قوانین و‌مقررات لازم‌الاجرای طرف اخیرالذکر از پرداخت عوارض ورودی و مالیات‌ها معاف بوده و مشمول ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های وارداتی نخواهد بود.
۳- ورود موقت قطعات یدکی برای تعمیر وسایل نقلیه‌ای که طبق مفاد این بخش از موافقت‌نامه در سرزمین طرف متعاهد دیگر مبادرت به حمل و نقل‌کالا می‌نمایند مشمول معافیت از پرداخت عوارض وارداتی و مالیات‌ها و همچنین محدودیت‌ها از جمله محدودیت‌های وارداتی خواهد بود مشروط بر آن که قطعات تعویض شده مرجوع شود در غیر این صورت تصمیمات مقتضی طبق قوانین و مقررات ملی کشوری که قطعات فوق‌الذکر به آن وارد شده‌اند اتخاذ خواهد شد.
ماده ۱۱- اجرای قوانین ملی
متصدیان حمل و نقل و کارکنان آن‌ها موظف به رعایت مفاد این بخش و همچنین قوانین و مقررات لازم‌الاجرا در قلمرو هر یک از طرفین متعاهد می‌باشند.
ماده ۱۲- تخلفات
۱- چنانچه متصدی حمل و نقل یا رانندگان او از قوانین و مقررات لازم‌الاجرا در قلمرو طرف متعاهد دیگر تخطی نمایند، مقامات صلاحیت‌دار کشوری که وسیله نقلیه در آن به ثبت رسیده می‌توانند بنا بر درخواست مقامات صلاحیت‌دار طرف متعاهد دیگر اقدامات زیر را معمول دارند:
الف – صدور اخطار به عنوان متصدی حمل و نقل.
ب – سلب اجازه حمل و نقل کالا از متصدی حمل و نقل، بین سرزمین‌های طرفین متعاهد به طور موقت یا دائم.
۲- مقامات صلاحیت‌دار طرف متعاهد یکدیگر را از تخلفات موضوع بند ۱ فوق و همچنین اقدامات به عمل آمده مطلع خواهند نمود.
۳- مفاد بندهای ۱ و ۲ فوق بدون لطمه به هرگونه اقداماتی که به موجب قانون مقرر شده و ممکن است توسط دادگاه‌ها یا مقامات اجرایی طرف‌متعاهدی که تخلف در سرزمین آن صورت گرفته اجرا شود، اعمال خواهد شد.
ماده ۱۳- کمیسیون مشترک
۱- مقامات صلاحیت‌دار طرفین متعاهد، کمیسیون مشترکی مرکب از نمایندگان خود را به منظور رسیدگی به کلیه مسایل مربوط به اجرای این بخش از‌موافقت‌نامه تشکیل خواهند داد.
۲- کمیسیون مشترک بنا به درخواست هر یک از طرفین متعاهد تشکیل جلسه خواهد داد.
ماده ۱۴- تعهدات بین‌المللی
مفاد این بخش از موافقت‌نامه نباید بر حقوق و تعهدات مندرج در کنوانسیون‌های حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای کالا که طرفین متعاهد با کشورهای ثالث منعقد کرده‌اند اثر گذارد.
ماده ۱۵- مقامات صلاحیت‌دار
“مقامات صلاحیت‌دار”طرفین متعاهد بشرح زیر می‌باشند:
از طرف جمهوری اسلامی ایران: وزارت راه و ترابری
از طرف جمهوری فدرال آلمان: وزیر فدرال حمل و نقل و مقاماتی که توسط وزیر فدرال حمل و نقل معرفی می‌شوند.
بخش دوم – مالیات وسایل نقلیه در حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای
ماده ۱۶- تعاریف
از نظر این بخش از موافقت‌نامه اصطلاح “وسایل نقلیه” به هرگونه وسایل نقلیه جاده‌ای دارای نیروی مکانیکی یا هر گونه یدک (شامل نیمه یدک) برای اتصال به این گونه وسایل نقلیه اعم از این که به طور جداگانه یا توأماً با وسیله نقلیه وارده شده باشد اطلاق می‌شود.
ماده ۱۷- معافیت و مالیات‌ها و عوارض
۱- وسایل نقلیه‌ای که در سرزمین هر یک از طرفین متعاهد به ثبت رسیده و برای مدت موقت به سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد شود علاوه بر موارد‌مذکور در ماده ۱۸، به مدت یک سال از پرداخت مالیات‌ها و عوارض مالکیت و فعالیت وسائل نقلیه در سرزمین طرف متعاهد دیگر معاف خواهند بود.
۲- این معافیت شامل حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات بر مصرف سوخت، عوارض پل و جاده و هزینه‌های مشابه جهت استفاده از جاده‌های‌مشخص، پل‌ها و اشیاء مشابه و مالیات‌ها و هزینه‌های مشابه که به حمل و نقل مسافر، توشه و کالا تعلق می‌گیرد نخواهد بود.
۳- معافیت‌های مذکور در بند ۱ فوق شامل وسیله نقلیه‌ای که در طول تمام مدت اقامت در قلمرو هر یک از طرفین متعاهد برخلاف اصل مذکور در‌ماده ۹ این موافقت‌نامه مورد استفاده قرار گرفته باشد، نخواهد شد.
ماده ۱۸- دوره اقامت برای حمل و نقل کالا
۱- معافیت‌های پیش‌بینی شده در بند ۱ ماده ۱۷ این موافقت‌نامه فقط به وسایل نقلیه‌ای که به حمل و نقل کالا مبادرت می‌ورزند و مدت اقامتشان در‌سرزمین طرف متعاهد دیگر در هر سفر از ۲۱ روز متوالی تجاوز ننماید اعطاء می‌شود. روز ورود و خروج به عنوان روزهای کامل در طول اقامت‌محاسبه خواهد شد.
۲- مقامات صلاحیت‌دار می‌توانند استثنائاتی را در رابطه با دوره مقرر شده در بند ۱ فوق به ویژه در زمانی که وسایل نقلیه غیر قابل استفاده بوده و یا تحت تعمیر قرار می‌گیرند یا برای نمایشگاه‌های تجاری و یا موارد مشابه بکار گرفته می‌شود، قایل شوند.
بخش سوم – مقررات مشترک
ماده ۱۹- لازم‌الاجرا شدن و مدت اعتبار
۱- این موافقت‌نامه یک ماه پس از دریافت دومین آگهی کتبی طرفین متعاهد از طریق مجاری دیپلماتیک مبنی بر آن که طبق مقررات ملی خود درباره لازم‌الاجرا شدن موافقت‌نامه حاضر عمل نموده‌اند، به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
۲- این موافقت‌نامه به مدت ۲ سال معتبر خواهد بود. پس از این دوره برای مدت نامحدودی معتبر خواهد ماند مگر آن که یکی از طرفین متعاهد آن را با یک پیش آگهی کتبی سه ماهه منقضی نماید.
به تاریخ ۲۷ اسفند ماه ۱۳۷۰ هجری شمسی برابر با ۱۷ مارس ۱۹۹۲ میلادی در بن در یک مقدمه و ۱۹ ماده در دو نسخه به زبان‌های فارسی، آلمانی و‌انگلیسی به امضاء رسید. هر سه متن دارای اعتبار یکسان بوده و در صورت بروز اختلاف در تفسیر متون فارسی و آلمانی، متن انگلیسی حاکم خواهد‌بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران
محمد سعیدنژاد
از طرف دولت جمهوری فدرال آلمان
دکتر هاینریش دیکمن
دکتر فرانس-کریستف زایتلر
دکتر ویلهلم کنیتل
